Last Updated:
Agriculture News : खरिपाच्या हंगामात कांद्याची लागवड शेतकऱ्यांसाठी मोठ्या उत्पन्नाचे साधन असते. या काळात सक्षम आणि निरोगी रोपे तयार करणे हे उत्पादनवाढीसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
मुंबई : खरिपाच्या हंगामात कांद्याची लागवड शेतकऱ्यांसाठी मोठ्या उत्पन्नाचे साधन असते. या काळात सक्षम आणि निरोगी रोपे तयार करणे हे उत्पादनवाढीसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे. सध्या राज्यभरातील शेतकरी कांदा लागवडीसाठी रोपवाटिका तयार करण्यात व्यस्त आहेत. जर रोपवाटिका योग्य प्रकारे आणि शास्त्रशुद्ध पद्धतीने तयार केली गेली, तर कांद्याचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर वाढते आणि रोगट रोपांचे प्रमाण कमी होते. त्यामुळे कांदा रोपवाटिका तयार करताना कोणत्या बाबींची काळजी घ्यावी, हे जाणून घेणे गरजेचे आहे.
एका एकर कांद्याच्या लागवडीसाठी सुमारे 2 गुंठे क्षेत्रावर रोपवाटिका तयार करणे आवश्यक असते. यासाठी 2 ते 3 किलो चांगल्या प्रतीचे बियाणे पुरेसे ठरते. बियाणे पेरण्याआधी रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यासाठी प्रति किलो बियाण्यास 2 ग्रॅम कार्बेन्डाझीम हे बुरशीनाशक चोळावे.
पेरणीपूर्वी 200 किलो चांगले कुजलेले शेणखत आणि 500 ग्रॅम ट्रायकोडर्मा व्हीरिडी मातीमध्ये मिसळणे फायद्याचे ठरते. यामुळे मातीतील फायदेशीर सूक्ष्मजीवांची संख्या वाढते आणि बुरशीजन्य रोगांना अटकाव होतो. रोपवाटिकेसाठी गादीवाफे 10-15 सें.मी. उंचीचे, 1-1.2 मीटर रुंदीचे आणि गरजेनुसार लांबीचे तयार करावेत. हे वाफे जमिनीच्या उताराला आडवे असावेत, जेणेकरून पाणी साचत नाही आणि रोपे कुजत नाहीत.
रोपे उगवण्याच्या सुरुवातीस झारीने पाणी द्यावे, नंतर ठिबक किंवा पाटपाणी पद्धत वापरू शकतो. पाणी नियंत्रित प्रमाणात दिल्यास रोपे सशक्त बनतात आणि त्यांच्या मुळांची गाठ लवकर तयार होते.
वाफ्यावर 1600 ग्रॅम नत्र आणि 400 ग्रॅम पालाश प्रति 200 वर्ग मीटर या प्रमाणात खते मिसळावीत. रुंदीशी समांतर 5 ते 7.5 सें.मी. अंतरावर रेघा पाडून, 1 ते 1.5 सें.मी. खोलीवर बियाणे टाकावे. पेरणीनंतर बियाण्यांवर कुजलेले शेणखत किंवा कंपोस्ट खताची हलकी थर द्यावी.
तण नियंत्रणासाठी रोपे उगवण्याआधीच पेंडीमिथैलीन 2 मिली प्रति लिटर पाण्यात मिसळून वाफ्यावर फवारणी करावी. पेरणीनंतर 20 दिवसांनी हाताने खुरपणी करून 800 ग्रॅम नत्र प्रति 200 वर्ग मीटर या प्रमाणात टाकावे, यामुळे रोपांची वाढ वेगाने होते.
याप्रकारे योग्य पद्धतीने कांदा रोपवाटिका तयार केल्यास निरोगी रोपे मिळतात आणि नंतर लागवडीसाठी उत्तम दर्जाची तयारी होते, जे शेतकऱ्यांना अधिक उत्पादन आणि चांगले उत्पन्न मिळवून देते.
Mumbai,Maharashtra
July 07, 2025 3:09 PM IST
उत्तम दर्जाचे कांदा रोप हवंय का? मग रोपवाटिकेचे व्यवस्थापन करताना ‘या’ टिप्स नक्की वापरा