लीचीचे महत्त्व आणि मागणी
लीची हे अतिशय चवदार, रसाळ व पोषणमूल्यांनी भरलेले फळ आहे. यामध्ये व्हिटॅमिन ‘सी’, अँटीऑक्सिडंट्स आणि अनेक प्रकारची खनिजे असतात. उष्ण हवामानातही ताजेपणा टिकवणारे हे फळ उन्हाळ्याच्या दिवसांत मोठ्या प्रमाणात खपते. एप्रिल ते जून या कालावधीत लीचीची मागणी शिखरावर असते, त्यामुळे बाजारभावही चांगला मिळतो.
महाराष्ट्रात लीची लागवडीची संधी
महाराष्ट्रातील कोकण, पश्चिम महाराष्ट्र, विदर्भ आणि मराठवाडा भागांतील काही जिल्ह्यांमध्ये लीची लागवडीस योग्य हवामान व जमीन उपलब्ध आहे. विशेषतः जिथे थोडा थंड गारवा असतो अशा ठिकाणी लीची झाडांची चांगली वाढ होते. चिकणमाती अथवा हलक्या जमीन प्रकारात योग्य निचऱ्याची सोय करून लीचीची लागवड करता येते.
लागवडीसाठी प्रक्रिया
लीची लागवडीसाठी जून-जुलै महिना योग्य मानला जातो. रोपांची लागवड 6×6 मीटर अंतरावर केली जाते. एका हेक्टरमध्ये सुमारे 275-300 झाडांची लागवड होऊ शकते. झाडांना पूर्ण उत्पादन देण्यासाठी 4-5 वर्षांचा कालावधी लागतो. त्यानंतर मात्र एक झाड दरवर्षी 40-60 किलो फळ उत्पादन देऊ शकते.
उत्पन्न आणि नफा
लीची फळाला बाजारात प्रति किलो 100 ते 200 रुपये दर मिळतो. एका झाडापासून मिळणाऱ्या उत्पादनानुसार, एका हेक्टरमधून 10 ते 15 टन लीची मिळू शकते. यामुळे शेतकऱ्याला एका हेक्टरमधून 10 ते 15 लाख रुपयांपर्यंत उलाढाल करता येते. उत्पादन खर्च, मजुरी, सिंचन, खत खर्च वगळता शेतकऱ्याच्या हाती 6 ते 8 लाख रुपयांचा निव्वळ नफा उरतो.
प्रक्रिया व साठवणूक
लीचीपासून स्क्वॅश, जॅम, ज्यूस यासारखी प्रक्रिया उत्पादने तयार करता येतात. ही उत्पादने विक्रीस दिल्यास अधिक दर मिळतो. काही शेतकरी लीची थेट मार्केटमध्ये न नेता हॉटेल, सुपरमार्केट्स व ऑनलाईन प्लॅटफॉर्मद्वारे विक्री करून चांगले उत्पन्न मिळवू शकता
लीची पीक हे दीर्घकालीन आणि फायदेशीर शेतीसाठी एक उत्तम पर्याय आहे. हवामानाचा अभ्यास, योग्य व्यवस्थापन व आधुनिक शेती पद्धती यांचा अवलंब केल्यास महाराष्ट्रातील शेतकरी लीचीच्या शेतीतून लाखो रुपये कमावू शकतात. त्यामुळे कमी क्षेत्रात जास्त नफा देणाऱ्या पिकांच्या शोधात असलेल्या शेतकऱ्यांसाठी लीची एक उत्तम पर्याय ठरू शकतो.
Mumbai,Maharashtra
शेतात 300 झाडं लावा, 200 रु किलो मिळतोय बाजारभाव, वर्षाला कराल 15 लाखांपर्यंत कमाई
