शेती हा भारताचा कणा आहे, पण पारंपरिक फवारणी पद्धतींमध्ये ४०% पर्यंत कीटकनाशक वाया जातात, कारण ते वाहून जातात किंवा बाष्पीभवन होते. याउलट, ड्रोन तंत्रज्ञानामुळे लक्ष्यित फवारणी होते, ज्यामुळे कीटकनाशकांचा अपव्यय मोठ्या प्रमाणात कमी होतो, खर्च घटतो आणि पर्यावरणावर होणारा परिणामही मर्यादित राहतो.
ड्रोन फवारणीमुळे शेतकऱ्यांना मिळतोय नवा अनुभव
देशभरातील शेतकऱ्यांना सलाम किसान ड्रोन फवारणी तंत्रज्ञानामुळे एक नवा अनुभव मिळत आहे. हे तंत्रज्ञान पीक संरक्षण आणि उत्पादनक्षमता सुधारण्यासाठी उपयुक्त ठरत आहे. सलाम किसानने आतापर्यंत महाराष्ट्रातील ८०,००० एकर शेती व्यापली असून, ३,००,००० हून अधिक शेतकऱ्यांना अचूक शेतीच्या दिशेने वाटचाल करण्यासाठी सक्षम केले आहे.
जलद, कार्यक्षम आणि किफायतशीर पीक संरक्षण
सोयाबीन शेतकरी स्वप्नील भालकर यांच्यासाठी ड्रोन फवारणी म्हणजे एक क्रांतिकारी बदल ठरला आहे. ते म्हणतात,
“ड्रोन फवारणी सेवा उत्कृष्ट होती. सोयाबीनचे उत्पादन २०% ने वाढले, तर कीटकनाशक वापर ३०% ने घटला. परिणामी, झाडांची वाढ, फुलोरा आणि फळधारणा चांगली झाली. पूर्वी तीन ते पाच मजुरांना एक दिवस लागणारे काम अवघ्या एका तासात पूर्ण झाले. मी सर्व शेतकऱ्यांना याचा अवलंब करण्याचा सल्ला देतो.”
बोरधरन बोरी गावातील शेतकऱ्यांनाही या तंत्रज्ञानाचा सकारात्मक अनुभव आला आहे. त्यांनी सांगितले की, सलाम किसान ड्रोन फवारणी सेवेमुळे पिकांची वाढ सुधारली आणि पीक अधिक तग धरू लागले.
“ही प्रक्रिया १००% यशस्वी झाली. वेळ आणि संसाधने दोन्ही वाचली. ऊस, भात आणि मका यांसारख्या उंच आणि दाट पिकांसाठी ही पद्धत विशेषतः फायदेशीर ठरेल.”
पारंपरिक फवारणी विरुद्ध ड्रोन फवारणी: तुलनात्मक विश्लेषण
कार्यक्षमतेच्या दृष्टीने पाहता, ड्रोन फवारणी पारंपरिक पद्धतींपेक्षा कितीतरी पुढे आहे.
- १० एकर शेती पारंपरिक पद्धतीने फवारण्यासाठी ८ तास लागतात, तर ड्रोन केवळ २ तासांत हे काम पूर्ण करू शकतो.
- पारंपरिक फवारणीसाठी १०० लिटर कीटकनाशक लागते, पण ड्रोनमुळे यामध्ये ३०% कपात होऊन ७० लिटरवर आले आहे.
- मजुरी खर्चही मोठ्या प्रमाणात कमी झाला आहे. पारंपरिक पद्धतीसाठी ₹५,००० खर्च येतो, तर ड्रोन फवारणी केवळ ₹१,५०० मध्ये होते.
- ड्रोनमुळे अधिक अचूक फवारणी होते, थेंबांचे प्रमाण संतुलित राहते आणि पिकांना जास्तीत जास्त शोषण करता येते. परिणामी, उत्पादन वाढते आणि खर्चही कमी होतो.
मोठ्या शेतांसाठी आदर्श तंत्रज्ञान
९ एकर तुरीची शेती करणाऱ्या शेतकऱ्याने सांगितले की, “ड्रोन फवारणी अतिशय प्रभावी आणि खर्च वाचवणारी ठरली आहे.”
👉 “संपूर्ण फवारणी अवघ्या एका तासात पूर्ण झाली. या तंत्रज्ञानामुळे कीटकनाशकाचा अचूक वापर होतो, संपूर्ण क्षेत्र झाकले जाते आणि मोठ्या प्रमाणावर खर्च कमी होतो. अधिकाधिक शेतकऱ्यांनी हे तंत्रज्ञान स्वीकारले पाहिजे.”
अचूक आणि समतोल फवारणीचे फायदे
- 🔹 धुळे येथील ध्रुवल चंद्रबदान आणि वर्धा जिल्ह्यातील शुभम रमेश्वर राव तिवारी यांनीही ड्रोन फवारणीमुळे पिकांचे उत्पादन वाढल्याचे सांगितले आहे.
- 🔹 “फवारणीचे गुणवत्तापूर्ण काम झाले. शेतातील प्रत्येक भाग व्यवस्थित व्यापला गेला,” असे ध्रुवल यांनी सांगितले.
- 🔹 शुभम यांनीही याला दुजोरा दिला. ते म्हणाले, “फवारणी प्रभावी आणि अचूक होती. पारंपरिक पद्धतींनी मिळू न शकणारी स्थिरता ड्रोनमुळे मिळाली.”
ड्रोन तंत्रज्ञान केवळ वेळ आणि खर्च वाचवत नाही, तर त्याच्या अचूकतेमुळे पर्यावरणावर होणारा परिणामही कमी होतो.
शेतीच्या भविष्याचा मार्ग – ड्रोन तंत्रज्ञान
मजुरी खर्च कमी करणे, अचूक फवारणी सुनिश्चित करणे आणि उत्पादन वाढवणे यासाठी सलाम किसानचे ड्रोन तंत्रज्ञान शेतकऱ्यांना आधुनिक उपाय देत आहे. अधिकाधिक शेतकऱ्यांनी ही नवकल्पना स्वीकारल्यास भारतीय शेती अधिक कार्यक्षम, शाश्वत आणि फायदेशीर होईल.
सुधारित शेती पद्धतींचा अवलंब करू इच्छिणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी, सलाम किसान ड्रोन फवारणी सेवा हे एक महत्त्वाचे पाऊल ठरेल.
ड्रोन पायलट्सच्या यशोगाथा
🔹 अमोल कोहरे, चंद्रपूर जिल्ह्यातील आदिवासी गावातील रहिवासी.
“सलाम किसानसोबत DGCA प्रमाणित ड्रोन पायलट झाल्याने माझे जीवन बदलले. मी आता महाराष्ट्रभर शेतकऱ्यांना अत्याधुनिक ड्रोन फवारणी सेवा पुरवतो. शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात सुधारणा झालेली पाहून मला आनंद होतो.”
🔹 साहिल खेळकर, वर्धा जिल्ह्यातील रहिवासी.
“DGCA प्रमाणित ड्रोन पायलट झाल्यानंतर माझे आयुष्य बदलले. मी शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन करतो, त्यांची शेती निरीक्षण करतो आणि संशोधनासाठी मदत करतो.”
🔹 मुकेश नागदेवते, गडचिरोली येथे कार्यरत.
“सलाम किसानच्या नवकल्पनांमुळे शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढत आहे आणि खर्च कमी होत आहे.”
🔹 प्रिया बेलेकर, नागपूर जिल्ह्यातील रहिवासी.
“DGCA प्रमाणित ड्रोन पायलट झाल्याने माझे जीवन सकारात्मक बदलले. सलाम किसानने माझ्यावर विश्वास ठेवला आणि मला प्रशिक्षण दिले. आज मी अभिमानाने शेतकऱ्यांसाठी कार्य करत आहे.”
शेतीमध्ये आधुनिक तंत्रज्ञानाचा अवलंब अनिवार्य
ड्रोन तंत्रज्ञानामुळे भारतीय शेतीत मोठा बदल घडत आहे. हे तंत्रज्ञान वेळ, पैसा आणि संसाधनांची बचत करून उत्पादन वाढवण्यास मदत करत आहे. शेतकऱ्यांनी या संधीचा फायदा घेत शेती अधिक नफ्यात आणावी, हेच या आधुनिक तंत्रज्ञानाचे अंतिम उद्दिष्ट आहे.
– रिपोर्ट: कृषी तज्ज्ञ आणि शेतकरी अनुभवांवर आधारित
