शेतीच्या जमिनीवर थेट घर बांधता येते का?
शेतीसाठी आरक्षित जमिनीवर थेट घर बांधण्याची परवानगी नसते. त्या जमिनीचे आधी ‘नॉन-अग्रीकल्चरल’ (NA) वापरासाठी रूपांतर करणे आवश्यक असते. ही प्रक्रिया पूर्ण केल्याशिवाय कोणतेही बांधकाम बेकायदेशीर ठरते आणि नंतर त्या बांधकामावर कारवाई होण्याची शक्यता असते.
NA प्रक्रियेसाठी आवश्यक कागदपत्रे कोणती?
जमीन मालकाचे वैध ओळखपत्र
मालकी हक्क सिद्ध करणारे कागद (7/12 उतारा, फेरफार नोंद इ.)
भाडेपट्टा किंवा जमीन वापर करार
भेट किंवा विभाजन करार (जमीन भेट स्वरूपात मिळाल्यास)
ग्रामपंचायत किंवा नगरपरिषदेची ‘ना हरकत प्रमाणपत्र’ (NOC)
सर्वेक्षण नकाशा आणि जमीन वापर योजनेची माहिती
जमीन महसूल पावत्या
जमीन वादमुक्त व कर्जमुक्त असणे आवश्यक
वरील सर्व कागदपत्रांची पूर्तता केल्यानंतर संबंधित जमीन NA स्वरूपात रूपांतरित केली जाऊ शकते.
शासनाचा नवा निर्णय काय सांगतो?
महाराष्ट्र सरकारने 2023 मध्ये या प्रक्रियेस अधिक पारदर्शक आणि सुलभ बनवण्यासाठी नवीन शासन निर्णय (GR) लागू केला. त्याअंतर्गत ‘बिल्डिंग प्लॅन मॅनेजमेंट सिस्टम’ (BPMS) सुरू करण्यात आली आहे. या प्रणालीद्वारे NA प्रमाणपत्र, बांधकाम परवानगी व विकास परवाने ऑनलाइन पद्धतीने मिळू शकतात, ज्यामुळे वेळ आणि कागदपत्रांच्या फेऱ्या कमी होतात.
काय लक्षात ठेवावे?
शेतीच्या जमिनीवर घर बांधण्यापूर्वी ती कायदेशीररीत्या NA मध्ये रूपांतरित करणे अनिवार्य आहे. शासनाच्या नवीन ऑनलाइन प्रणालीचा वापर करून, सर्व कायदेशीर प्रक्रिया पूर्ण केल्यास तुमचे घर सुरक्षितपणे बांधता येईल. अन्यथा, नियमभंग केल्यास घर पाडण्याची कारवाई किंवा दंडाची शक्यता निर्माण होऊ शकते.
Mumbai,Maharashtra
May 28, 2025 12:17 PM IST
शेतात टुमदार घर,बंगला बांधत असाल तर थांबा! अन्यथा पाडावं लागणार, नियम काय सांगतो? वाचा
