Ind Vs Pak : भारत-पाक युद्ध झालं तर कृषी क्षेत्रावर काय परिणाम होणार? वाचा संपूर्ण विश्लेषण

काय परिणाम होणार?

प्रथम, सीमावर्ती भागांतील शेतकरी थेट युद्धाच्या सावटाखाली येतात. जम्मू-काश्मीर, पंजाब, राजस्थान या भागांतील शेती युद्धामुळे ठप्प होते. शेतकरी सुरक्षिततेच्या कारणास्तव स्थलांतर करतात. अशा वेळी न पेरलेली किंवा न कापलेली शेती पूर्णतः वाया जाते. या भागातील मोठ्या प्रमाणातील अन्नधान्य उत्पादन थांबते.

दुसरा महत्त्वाचा मुद्दा म्हणजे परिवहन व पुरवठा साखळीवर होणारा परिणाम. युद्धाच्या काळात रेल्वे, रस्ते आणि वाहतूक यंत्रणांवर प्रचंड ताण येतो. शेतीमाल वेळेवर बाजारात पोहोचत नाही. त्यामुळे शेतकऱ्यांना योग्य बाजारभाव मिळत नाही आणि ग्राहकांनाही महागाईला सामोरे जावे लागते.

युद्धजन्य परिस्थितीत इंधन दरवाढ, खते-बियाण्यांची टंचाई यांसारख्या समस्या उग्र रूप धारण करतात. शेती यंत्रसामग्री चालवण्यासाठी लागणारे डिझेल महाग होते. खते व बियाण्यांची आयात बाधित होते. परिणामी, शेतीचा उत्पादन खर्च वाढतो आणि नफा कमी होतो.

तसेच, युद्धामुळे देशाच्या अन्नसुरक्षेवरही मोठा परिणाम होतो. जर उत्पादन कमी झाले, तर सरकारला अन्नधान्य आयात करावी लागते, जी अत्यंत खर्चिक ठरते. त्यामुळे सरकारी अर्थसंकल्पावरही ताण येतो आणि इतर कृषी योजना देखील प्रभावित होतात.

शेवटी, शेतकऱ्यांवर होणारा मानसिक ताण व असुरक्षिततेची भावना दीर्घकाळ टिकते. युद्ध झाल्यानंतरही सीमावर्ती भागांतील शेतकरी पुन्हा शेतामध्ये परतण्यास घाबरतात. परिणामी, शेतीवर विश्वास उरतो नाही आणि अनेकजण शेतीपासून दूर जातात.

पहलगाम हल्ल्याने निर्माण झालेल्या तणावपूर्ण वातावरणात युद्धाचा पर्याय जरी चर्चेत असला, तरी त्याचे परिणाम अतिशय गंभीर असतील.